Kosmos.edu.pl

Portal astronomiczny

Świat, Wszechświat i jego zagadki.

Na początek

Kilka informacji, które często wydają się być oczywiste, jednak w momencie, kiedy zastanowimy się - jak? czy rzeczywiście? dlaczego? - sprawa już nie wygląda tak prosto. Dla jednych będzie to przysłowiowa bułka z masłem, dla innych - garść przydatnych wiadomości. Warto jednak wiedzieć na początek o podstawach, tak aby ułatwiły one poznanie rzeczy bardziej złożonych i stanowiły swoisty kręgosłup, który stanie się wrotami do kosmicznej nieskończoności. Zapraszamy...

Na skróty Ziemia Planety Słońce Gwiazdy Mgławice Komety Meteory

Polecane przez portal Kosmos.edu.pl Dzięki tej książce już nigdy nie pomyślicie o pogodzie, jak o nudnej ostateczności, ratującej rwącą się rozmowę! - Czy pogoda może rozpętać wojnę? - Jaki klimat panuje na innych planetach? - Ile piorunów uderza o Ziemię w każdej sekundzie? - Dlaczego huragany mają nazwy? - Czym są bomby pogodowe? Na te i wiele innych, dotyczących otaczającego nas świata, pytań odpowiadają meteorolodzy, Simon King i Claire Nasir. W urzekający i przystępny sposób wyjaśniają nie tylko zależności między nasłonecznieniem, wiatrem, chmurami i opadami, ale i opisują tak fascynujące zjawiska, jak strefa Charlie Bravo, cyklony czy zorze polarne. Przypominając, że meteorologia to fascynująca dyscyplina naukowa, podkreślają znaczenie klimatu w dziejach naszej planety i zastanawiają się nad jego – i naszą – niepewną przyszłością. Zobacz »

Serwis Kosmos.edu.pl patronem medialnym II edycji konkursu ASTROLABIUM Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »

2009 Międzynarodowym Rokiem Astronomii Z inicjatywy Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU) oraz UNESCO, rok 2009 został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Astronomii. Ten ogromny globalny program ma na celu przybliżyć ludzkości osiągnięcia międzynarodowych placówek i zacieśnić współpracę między nimi. Oficjalna strona www.astronomy2009.org

Kosmos > Informacje > Artykuły > Nowy Układ Słoneczny HD 10180

Nowy Układ Słoneczny HD 10180



Grupa astronomów odkryła skupisko co najmniej pięciu planet - a być może nawet jeszcze dodatkowo dwóch - krążących wokół gwiazdy w układzie podobnym do naszego Układu Słonecznego. Potwierdzenie tych dwóch dodatkowych planet dałoby odkrycie największej dotychczas ilości możliwych kosmicznych światów (planet) krążących wokół jednej gwiazdy. Specjaliści z European Southern Observatory obliczyli, że gwiazda wraz ze swoimi planetami znajduje się około 127 lat świetlnych od Ziemi. Jest to zaledwie jeden z 15 systemów planetarnych, o którym wiadomo, że posiada więcej niż trzy planety wirujące wokół gwiazdy macierzystej.

Naukowcy twierdzą, że planety krążą dookoła HD 10180 (tamtejsze słońce) według wzoru podobnego do naszego układu słonecznego, tylko w bardziej kompaktowym układzie. Pozostałe potencjalne dwie planety, o których istnieniu się przypuszcza, mogą mieć masę zbliżoną do masy Ziemi.

Video: ESOcast is produced by ESO, the European Southern Observatory. ESO, the European Southern Observatory, is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy designing, constructing and operating the world's most advanced ground-based telescopes. © European Southern Observatory, www.eso.org

"Stwierdziliśmy, że jest to najprawdopodobniej system z największą ilością planet, jaki do tej pory został odkryty". Astronom Christophe Lovis, główny autor prowadzonych badań, oświadczył: "To niezwykłe odkrycie podkreśla również fakt, że jesteśmy teraz na etapie badań planet wkraczających w nową erę: są to badania złożonych systemów planetarnych, a nie tylko już poszczególnych planet". I dalej: "Badania ruchów planet w nowym systemie pokazują złożoność oddziaływań grawitacyjnych pomiędzy nimi i dają nam wgląd w długoterminowy rozwój systemu."

Wyniki dotychczasowych badań ogłoszono podczas międzynarodowego kolokwium ("Wykrywanie i dynamika tranzytujących egzoplanet"), które dotyczyło planet pozasłonecznych w Observatoire de Haute-Provence we Francji. Rezultaty przedstawiono na kilka dni przed planowanym przedstawieniem badań z misji NASA - Kepler planet-hunting pt. intrygujący układ planetarny. 

Astronomia w geografii Dla wszystkich, którzy chcą sięgnąć głębiej

Lovis i jego zespół wykorzystali do tego celu spektrograf planetarny HARPS połączony z 3,6-metrowym teleskopem, znajdującym się w European Southern Observatory w La Silla w Chile i znaleźli nowy układ w gwiazdozbiorze Węża Wodnego (Hydry). Instrument ten pozwala astronomom prowadzić pomiary jasności, lub "drgań" gwiazd, które spowodowane są przez grawitacje krążących wokół nich planet. Zanotowane pomiary pięciu najsilniejszych sygnałów spowodowane były przez planety o masie podobnej do Neptuna, czyli od 13 do 25 mas naszej Ziemi. Choć planety te są bardzo duże, są one zlokalizowane w pobliżu swojej gwiazdy i obiegają ją w odstępach czasu od zaledwie sześciu do 600 dni, (od 5,5 do 130 milionów kilometrów czyli 0,06 do 1,4 jednostek astronomicznych).

Najbliżej położona planeta obiegająca HD 10180 znajduje się w odległości niecałe 9 milionów kilometrów (5.600.000 mil), gdzie w porównaniu z odległością Ziemi od Słońca różnica ta wynosi 150.000.000 km (93 miliony mil), odległości zwanej także jednostką astronomiczną. Odległość od najdalej położonej gwiazdy wynosi około 1,4 AU. W porównaniu z naszym układem słonecznym, wszystkie te planety można zmieścić na orbicie Marsa i krążą one sobie po prawie kołowych orbitach.

Foto: Zbliżenie na niebo wokół gwiazdy HD 10180. © European Southern Observatory, www.eso.org

Metoda wykrywania planet krążących wokół "drgających" gwiazd sugeruje więcej możliwych obiektów wokół HD 10180. Jeden z nich w miarę bliskiej odległości i kilka innych w większej. "Mamy również powody sądzić, że w systemie obecne są jeszcze dwie inne planety" stwierdził Lovis. Jedną z dodatkowych planet, jeśli zostanie ona potwierdzona, może być glob podobny do Saturna, o masie co najmniej 65 razy większej od masy Ziemi, na której rok trwa 2200 dni.

Najbardziej kuszące dla astronomów pozostają jeszcze nieodkryte potencjalne planety. Lovis i jego zespół są przekonani, że istnieje szósta planeta o masie conajmniej 65 mas Ziemi (zbliżona do Saturna) i krążąca wokół gwiazdy w odległości 3,4 AU. Istnieją również mocne przesłanki co do siódmego rodzeństwa znajdującego się w odległości 0,02 AU (2 mln km) od gwiazdy. Choć informacje te nie są jeszcze pewne, będzie to najbardziej wewnętrzna planeta w układzie HD 10180. Potwierdzenie tej informacji byłoby odkryciem najmniejszego globu jaki został kiedykolwiek dostrzeżony poza Układem Słonecznym o masie zaledwie 1,4 razy większej od masy Ziemi. Badacze twierdzą, że jedna z planet może znajdować się bardzo blisko orbity gwiazdy - tylko 2 procent AU - i jej obieg wokół macierzystej gwiazdy wynosi tylko 1,18 dnia ziemskiego.

Foto: Niniejszy slajd to porównanie naszego Układu Słonecznego z HD 10180 oraz z innymi gwiazdami otoczonymi przez co najmniej trzy planety. Czarne linie wskazują zakres odległości ze względu na mimośrodowe orbity. © www.skyandtelescope.com

"Obiekt ten powoduje minimalne drgania gwiazdy szacowane na około 3 km/godz., czyli wolniej niż prędkość z jaką się poruszamy chodząc po Ziemi - i ten ruch jest bardzo trudny do oszacowania", powiedział członek zespołu badaczy Damien Segransan.

Planeta będzie prawdopodobnie niewielkich rozmiarów o skalistej powierzchni podobnej do ciężaru planety Corot-7b, krążącej po orbicie innej gwiazdy. Temperatura w ciągu dnia na jej powierzchni może osiągnąć 2200°C (4000° Fahrenheita) a nocą spadać do minus 210°C (350°F). 

Podróż do granic wszechświata Przewodnik astronomiczny dla każdego

Nowo znaleziony system planet pozasłonecznych można uznać za jeden z najbardziej dotąd znanych. Obecnie zarejestrowany systemem wokół gwiazdy Cancri 55 ma pięć planet w tym dwie z nich to gazowe olbrzymy. Gazowe giganty nie występują raczej w systemie gwiazdy HD 10180.

"Systemy o niskiej masie planet podobne do istniejącego wokół HD 10180 wydają się być dość powszechne, jednak historia ich formowania się pozostaje zagadką" powiedział Lovis.

Strony związane z układem HD 10180

1. www.astronomy.com/asy/default.aspx?c=a&id=10162
2. www.space.com/scienceastronomy/alien-planets-solar-system-discovered-100824.html
3. www.eso.org/public/news/eso1035/
4. www.eso.org/public/poland/news/eso1035/ - wersja polska
5. www.universetoday.com/71957/another-solar-system-like-our-own/
6. www.skyandtelescope.com/community/skyblog/newsblog/101410964.html



Galaktyki, mgławice, kratery na Księżycu, pierścienie Saturna, plamy Jowisza - wszystko przed Tobą. Spójrz jaki teleskop będzie dla Ciebie najodpowiedniejszy. Porównaj ceny. Zapoznaj się z literaturą tą dla początkujących i tą bardziej fachową. Zapraszamy !